Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego dotyczą osób, które przemieszczają się w obrębie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej. Zastępują one krajowe systemy zabezpieczenia społecznego państw członkowskich i mają wartość nadrzędną nad przepisami krajowymi, przy jednoczesnym zachowaniu prawa wewnętrznego każdego z nich.
Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego zawierają reguły, dzięki którym osoby przemieszczające się w granicach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii, unikają negatywnych skutków podlegania systemom zabezpieczenia społecznego różnych państw. Przepisy te gwarantują, że świadczenia nabyte w jednym państwie, np. emerytura, świadczenie dla osoby bezrobotnej, itp. będą wypłacane, także jeśli osoba uprawniona przeniesie się do innego państwa.
Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego stosujemy w przypadku przemieszczania się członka rodziny w granicach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia, Liechtenstein) i Konfederacji Szwajcarskiej. Nie mają one zastosowania w sytuacji pobytu członków rodziny w jednym z ww. państw o charakterze turystycznym, leczniczym lub pobytu w związanego z podjęciem przez dziecko kształcenia.
Osoba przemieszczająca się w granicach UE, EOG i Konfederacji Szwajcarskiej może zamieszkiwać w jednym z tych państw, może zatrudnić się u zagranicznego pracodawcy, prowadzić działalność gospodarczą, pobierać zasiłek dla osób bezrobotnych, pobierać z budżetu innego państwa członkowskiego rentę lub emeryturę, być oddelegowana do pracy w jednym z tych państw przez polskiego lub zagranicznego pracodawcę.
Przepisy dotyczące koordynacji zawarte są w dwóch podstawowych aktach prawnych:
- rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE L 166 z dnia 30 kwietnia 2004 roku z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5 z późn. zm.)
Koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego z zakresu świadczeń rodzinnych podlegają następujące świadczenia:
- świadczenia objęte ustawą o świadczeniach rodzinnych, takie jak: zasiłek rodzinny z dodatkami, zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, świadczenie rodzicielskie, specjalny zasiłek opiekuńczy;
- świadczenie wychowawcze;
- jednorazowe świadczenie „Za życiem”;
- zasiłek dla opiekuna.
Świadczenia, do których nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:
- jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe),
- świadczenia z funduszu alimentacyjnego,
- świadczenie Dobry Start
Instytucją właściwą pełniącą funkcję w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej, dla mieszkańców województwa pomorskiego:
Wydział Koordynacji Świadczeń
Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego
ul. Okopowa 21/27
80-810 Gdańsk
Szczegółowe informacje dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego dostępne są na stronie ww. wydziału:
http://www.gdansk.uw.gov.pl/koordynacja-systemow-zabezpieczenia-spolecznego